Over Duikers Derde Ambachtsschool

Nieuwe Zakelijkheid is een stilistische beweging binnen de kunsten, die zijn oorsprong heeft in de jaren 20 in en om het Bauhaus in Duitsland. Deze beweging had ook invloed op de architectuur, met Jan Duiker en Gerrit Rietveld als belangrijkste Nederlandse vertegenwoordigers van het Nieuwe Bouwen, zoals deze stijl binnen de architectuur bekend werd. Ons spreekt vooral de eenvoud, de onversierde functionele ruimte en de zuivere vormentaal van deze stijl aan. Een parallel met de manier waarop wij als communicatieadviesbureau ons vak graag beoefenen is snel gemaakt. Ook wij streven bij de uitvoering van onze communicatieopdrachten de kunst van het weglaten na en bedienen ons bij voorkeur van dezelfde zuivere vormentaal.

Jan Duiker
De Derde Ambachtsschool aan de Zwaardstraat in Scheveningen – waar wij gevestigd zijn – is een ontwerp van Johannes (Jan) Duiker (‘s-Gravenhage, 1890 – Amsterdam, 1935), één van Nederlands belangrijkste representanten van het Nieuwe Bouwen. In deze vooroorlogse stroming werd gebouwd met voor die tijd moderne materialen als glas, beton en staal en stonden lucht, licht en hygiëne centraal. De architectuur van Duiker is transparant, streng en functioneel. Verschillende, inmiddels gerestaureerde gebouwen van hem zijn nog steeds in gebruik. Kostbaarheden in zijn nalatenschap zijn het Sanatorium Zonnestraal in Hilversum, de Openluchtschool in Amsterdam, de Nirwanaflat in Den Haag en de Derde Ambachtsschool eveneens in Den Haag.

Derde Ambachtsschool
Het gebouw in Scheveningen is een van de twee scholen in het oeuvre van de architect Jan Duiker. Voor de gevels van de in beton opgetrokken Derde Ambachtsschool koos Duiker de opmerkelijke kleur licht aluminium. Het effect was een subtiel spel van gevelvlakken die schitterden in de zon en mat waren in de schaduw. De ranke stalen vensterprofielen werden koel-blauw geschilderd en vielen zo weg tegen de blauwe lucht. Donkere accenten gaf Duiker in de plint van het gebouw en de zwarte schoorsteen. De school telde 21 lokalen. Kenmerkend voor het gebouw zijn de grote horizontale glasvlakken in stalen kozijnen en de uitkragende toiletruimtes.

Restauratie
Sinds 1994 stond het gebouw leeg en dreigde gesloopt te worden. De stichting ‘Stichting behoud Duikers Derde Ambachtsschool’ redde het unieke pand, kocht het op en maakte een herstelplan. HTV architecten was de initiator en begeleider van deze reddingsoperatie. De restauratie bestond uit het opnieuw moffelen of vernieuwen van de ramen, het herstellen van de betonschade en het schilderen van de buitenzijde. Daarnaast werd het interieur in de stijl van de jaren dertig teruggebracht, een speciale lift geplaatst en diverse andere verbeteringen getroffen. Veel van de originele glazen bouwstenen die Duiker in de gevel had gebruikt waren gesneuveld en op meerdere plaatsen vervangen door stalen ramen. Na een lange zoektocht werd in Tsjechië een fabriek gevonden die 2700 gelijkende glazen stenen kon maken. Het gebouw fungeert sinds 1999 als bedrijfsverzamelgebouw voor innovatieve bedrijven en is een rijksmonument. Om het ook voor de toekomst veilig te stellen werd de school in 2004 overgedragen aan Vereniging Hendrick de Keyser.